Encyklopedia

Po uruchomieniu kolejowego połączenia na trasie Chojna - Szczecin oddano do użytku most kolejowy na Regalicy w Podjuchach. Most kolejowy w kierunku Gryfina, Kostrzyna i dalej na Śląsk powstał w 1936 roku, którego projektantami i budowniczymi byli inżynierowie niemieccy. Obiekt jest mostem zwodzonym dwutorowym. Na każdym z torów był jedno niezależne przęsło zwodzone. Można było je podnosić zarówno mechanicznie, jak też (na wypadek awarii) ręcznie.

Stalowy most ma 261,8 m długości. Składa się z trzech stalowych przęseł o długości 73,8 m każde, 17,35-metrowego przęsła zwodzonego i 16-metrowej blachownicy. Element zwodzony waży 163 tony. Ponad 70-letni mechanizm działa niezawodnie dzięki silnikowi elektrycznemu z 1935 roku, który podnosi i opuszcza zwodzone przęsło w ciągu 2 minut.

W czasie wojny oba mosty zostały wysadzone w powietrze przez broniące i wycofujące się wojska hitlerowskie. Po II wojnie światowej odbudowano tylko jeden most kolejowy, a drugi został zdemontowany. Pomysł odbudowy mostu w Podjuchach pojawił się w 1947 roku, gdy zaplanowano budowę linii kolejowej Kostrzyń - Szczecin (tzw. magistrali węglowej na Śląsk). Potrzebne było połączenie kolejowe Szczecina z resztą kraju. Ciekawą rzeczą jest, jak pociąg przejeżdża przez most. Brak sieci trakcyjnej na przęśle ruchomym mostu powoduje, że pociąg rozpędza się przed przęsłem zwodzonym i przejeżdża go "na luzie". Po przejechaniu go znów "łapie" sieć. Przęsło zwodzone podnosi się i opuszcza za pomocą dwóch zębatek.

Co jakiś czas most jest podnoszony, gdy przepływają przez Regalicę większe jednostki, ale w tej chwili jest to bardzo rzadkie. Natomiast barki przepływają bez problemu - most ma wysokość 4,97 m nad lustrem wody. Regalica pozostaje w dalszym ciągu żeglownym szlakiem odrzańskim. Przy moście działa stała całodobowa obsługa odpowiedzialna za podnoszenie przęsła. Niezależnie od powyższego w każdą pierwszą środę miesiąca most jest podnoszony do celów konserwacyjnych, i wtedy można zobaczyć jak działają mechanizmy podnoszące most zwodzony.

Prowadzone są prace projektowe obejmujące modernizację magistrali kolejowej Wrocław - Szczecin. W projekci zastrzeżono, by nie budować mostu wysokowodnego w rejonie Podjuch, a zmodernizować i odnowić już istniejący most zabytkowy. Nie przewidziano w projekcie rozbiórki czy też rezygnacji z jego eksploatacji.

Kolejarze chcą skorzystać z możliwości wystąpienia o fundusze z UE na stałą konserwację tego cudu techniki. Kolejarze mają nadzieję, że jedyny taki most w Europie nie tylko nadal będzie służył zgodnie ze swym przeznaczeniem, ale stanie się też osobliwą działającą atrakcją muzealno - turystyczną. Dobrze, że wśród braci kolejarskiej są ludzie, którzy myślą o jego zachowaniu dla następnych pokoleń, co w obecnej chwili pędu do nowoczesności nie jest znowu takie powszechne. Na szczęście zabytek – cud myśli technicznej - broni się sam swoją znakomitą kondycją, dzięki zaangażowaniu ludzi chcących zachować obiekt i włożonej ogromnej pracy przy konserwacji tego obiektu.