Encyklopedia

ET42 to dwuczłonowa, elektryczna lokomotywa towarowa radzieckiej produkcji. Obecnie są to najsilniejsze lokomotywy eksploatowane przez Polskie Koleje Państwowe. Dzięki prostocie swej budowy jest ceniona lokomotywą w Polsce i nie tylko.

Powstanie

Radziecka myśl techniczna miała na celu jak największe wykorzystanie sił ciągowej jak najmniejszym kosztem. Tak właśnie w zakładach NEWZ w Nowoczerkawsku na terenie byłego ZSRR powstała dwuczłonowa lokomotywa oznaczona w Polsce jako ET42.

Konstrukcja

ET42 wzoruję się z radzieckich elektrowozów ВЛ10 i ВЛ11, charakteryzujących się prosta konstrukcją, niezawodnością oraz prostotą prowadzenia. Lokomotywa ta trafiła do hal produkcyjnych NEWZu z myślą o ciągnięciu wielu wagonów z ładunkiem. Nie zapomniano również o wagonach pasażerskich, przez co "ruski" posiadają sprzęgi do ogrzewania wagonów. W przeciwieństwie do innych dwuczłonowych lokomotyw jeżdżących po polskich szlakach kolejowych, ET42 pierwotnie było lokomotywą dwuczłonową i nie da się rozłączyć go na dwa osobne elektrowozy. Między obydwoma członami nie widać wielu różnic. Oba ze sobą bardzo dobrze współpracują, zawdzięczając to układom hydraulicznym, pneumatycznym oraz elektrycznym rozciągniętymi między członami.

Lokomotywa może osiągnąć prędkość zaledwie 100 km/h, lecz przy dużej liczbie wagonów jest to zadowalająca szybkość. Pudło wagonu opiera się na skośnych wieszakach oraz sprężynach. We wnętrzu lokomotywa jest dobrze zabezpieczona. Aby dostać się do przedziału wysokiego napięcia należy odłączyć lokomotywę od sieci, tzn. opuścić pantografy. Wtedy drzwi od przedziału WN odryglowują się, po czym bezpiecznie można przejść na drugi koniec.

Dużym udogodnieniem jest to, że np. podczas awarii dwóch silników w sekcji A można je bez problemu wyłączyć z pulpitu maszynisty tej samej sekcji. Możliwa jest również jazda awaryjna przy użyciu sześciu sprawnych silników (2 sprawne silniki jednej sekcji oraz 4 sprawne drugiej sekcji) lub nawet czterech silników (po uszkodzeniu 2 silników w obu sekcjach).

Wygląd kabiny maszynisty, mimo radzieckiej produkcji, nie odstrasza, a wręcz przyciąga wzrok. Wszystkie zegary znajdują się na panelu pod przednią szybą. Również wszystkie kontrolki są w grupie. Nastawnik jazdy zbudowany jest z pozycji zerowej oraz 38 pozycji jezdnych. W każdej kabinie znajduje się sześć grzejników. Na pochwałę zasługuję również fakt, iż przed zmianą kierunku jazdy można włączyć ogrzewanie w drugiej sekcji.

Eksploatacja

Polacy z wielką chęcią zakupili 50 sztuk tych lokomotyw na przełomie lat 70-tych i 80-tych ubiegłego wieku. Wszystkie lokomotywy jakie zakupiono trafiły do lokomotywowni w Zduńskiej Woli Karsznicach (Zakład Taboru w Łodzi). Warto dodać, że po formalnym zakupie lokomotyw należało dostosować do polskich warunków.

Do dziś ze stanu PKP skreślono tylko cztery (ET42-003, ET42-033, ET42-043 oraz ET42-045) egzemplarze tego typu, ze względu na wypadki. Ich pobyt na Śląsku spowodowany jest obsługą pociągów z węglem na trasach od kopalni do samego portu w Gdańsku czy Gdyni.

Do 2002 roku wszystkie naprawy rewizyjne były wykonywane w Zakładach Napraw Taboru Kolejowego w Łodzi, po czym jedna z lokomotyw trafiła do ZNTK w Gdańsku.