Encyklopedia
Kozioł oporowy
dodane przez Kriz8; zmodyfikowane przez 
Mareczek
Kozły oporowe stanowią zakończenie torów żeberkowych, tj. takich, które z innymi torami łączą się tylko z jednego końca (tory wyciągowe, porządkowe, żeberka ochronne itp.).
Kozioł oporowy amortyzuje działanie siły w przypadku najechania nań taboru, zasadniczo przez zahamowanie pojazdu przy jego wjeździe na warstwę żwirowej zasypki (bądź też piasku). Zasypka ta zabezpiecza przed uszkodzeniem zarówno pojazd i ładunek, jak i również sam kozioł.
W torach mogą być stosowane następujące rodzaje kozłów oporowych:
kozły wykonane z szyn (stałe),
kozły betonowe,
kozły samohamujące.
Kozioł oporowy z szyn jest typowym zakończeniem torów stosowanym na PKP, obejrzeć go można praktycznie na każdej stacji. Wykonany jest z odpowiednio wygiętych odcinków szyn (po 2 zagięcia na odcinek pod kątem 45°). Końce odcinków są skręcane śrubami, za pomocą których także przymocowana jest drewniana belka, najczęściej w postaci podkładu.
Tory zakończone kozłem oporowym na długości co najmniej 30 m przed kozłem oporowym przy semaforach wjazdowych i w odległości 15 m przy semaforach wyjazdowych, powinny być zasypane żwirową zasypką na wysokość 100 mm powyżej główki szyny, zaś gdy żeberko ochronne lub tor prowadzi w kierunku urwiska, rzeki lub innej trwałej przeszkody, to odległość kozła oporowego od tej przeszkody powinna wynosić co najmniej 100 m, a tor powinien być zasypany zasypką na wysokość od 150 mm do 300 mm powyżej główki szyny, na długości co najmniej 30 m przed kołem oporowym. Jeżeli z powodu warunków terenowych nie można uzyskać podanych wyżej odległości, to możliwe jest zmniejszenie odległości kozła oporowego od przeszkody do 50 m, pod warunkiem że teren za kozłem oporowym będzie zasypany poziomą warstwą żwiru o grubości co najmniej 500 mm na długości nie mniejszej niż 30 m.
Kozły betonowe i samohamujące stosowane są w przypadku braku miejsca na kozioł wykonany z szyn wraz z zasypką, lub też gdy zachodzi potrzeba maksymalnego wykorzystania długości torów. Przykładem może być zakończenie toru 5 znajdującego się przy peronie 1 szczecińskiego dworca głównego.
W miejscu gdzie zaczyna się żwirowa zasypka po prawej stronie toru należy ustawić sygnał zamknięcia toru Z1. Gdy warstwy piasku nie ma, sygnał Z1 ustawia się przy konstrukcji kozła, bądź też przymocowuje do niej. We wspomnianym wyżej przypadku ze stacji Szczecin Główny, z racji lokalizacji kozła na końcu przebiegów pociągowych zamiast sygnału Z1 stosuje się semafor świetlny z komorą światła czerwonego, który to wskazuje sygnał S1 równoznaczny z sygnałem Z1.
Kozioł oporowy amortyzuje działanie siły w przypadku najechania nań taboru, zasadniczo przez zahamowanie pojazdu przy jego wjeździe na warstwę żwirowej zasypki (bądź też piasku). Zasypka ta zabezpiecza przed uszkodzeniem zarówno pojazd i ładunek, jak i również sam kozioł.
W torach mogą być stosowane następujące rodzaje kozłów oporowych:
Kozioł oporowy z szyn jest typowym zakończeniem torów stosowanym na PKP, obejrzeć go można praktycznie na każdej stacji. Wykonany jest z odpowiednio wygiętych odcinków szyn (po 2 zagięcia na odcinek pod kątem 45°). Końce odcinków są skręcane śrubami, za pomocą których także przymocowana jest drewniana belka, najczęściej w postaci podkładu.
Tory zakończone kozłem oporowym na długości co najmniej 30 m przed kozłem oporowym przy semaforach wjazdowych i w odległości 15 m przy semaforach wyjazdowych, powinny być zasypane żwirową zasypką na wysokość 100 mm powyżej główki szyny, zaś gdy żeberko ochronne lub tor prowadzi w kierunku urwiska, rzeki lub innej trwałej przeszkody, to odległość kozła oporowego od tej przeszkody powinna wynosić co najmniej 100 m, a tor powinien być zasypany zasypką na wysokość od 150 mm do 300 mm powyżej główki szyny, na długości co najmniej 30 m przed kołem oporowym. Jeżeli z powodu warunków terenowych nie można uzyskać podanych wyżej odległości, to możliwe jest zmniejszenie odległości kozła oporowego od przeszkody do 50 m, pod warunkiem że teren za kozłem oporowym będzie zasypany poziomą warstwą żwiru o grubości co najmniej 500 mm na długości nie mniejszej niż 30 m.
Kozły betonowe i samohamujące stosowane są w przypadku braku miejsca na kozioł wykonany z szyn wraz z zasypką, lub też gdy zachodzi potrzeba maksymalnego wykorzystania długości torów. Przykładem może być zakończenie toru 5 znajdującego się przy peronie 1 szczecińskiego dworca głównego.
W miejscu gdzie zaczyna się żwirowa zasypka po prawej stronie toru należy ustawić sygnał zamknięcia toru Z1. Gdy warstwy piasku nie ma, sygnał Z1 ustawia się przy konstrukcji kozła, bądź też przymocowuje do niej. We wspomnianym wyżej przypadku ze stacji Szczecin Główny, z racji lokalizacji kozła na końcu przebiegów pociągowych zamiast sygnału Z1 stosuje się semafor świetlny z komorą światła czerwonego, który to wskazuje sygnał S1 równoznaczny z sygnałem Z1.
na podstawie Robert Szajer "Drogi kolejowe", Dziennik Ustaw 151 poz. 987 z 1998 roku oraz materiałów własnych
opracował Krzysztof Liszewski
opracował Krzysztof Liszewski
Kozioł oporowy na torze 5 szczecińskiego dworca głównego
brak komentarzy