Encyklopedia

Tendrem nazywamy połączony na stałe z parowozem pojazd wyposażony w pomieszczenia na paliwo (głównie węgiel, rzadziej olej opałowy) i wodę. Na tendrze przechowywane są ponadto narzędzie potrzebne do obsługi parowozu.

W tendrach PKP skrzynia węglowa mieściła do 20 ton węgla, co wystarczało na pokonanie około 500 km w ruchu pasażerskim, bądź 300 km w ruchu towarowym. Natomiast skrzynia wodna mieściła tylko do 33 metrów sześciennych, co wymagało dobierania w drodze.

Rodzaje tendrów:

tender skrzyniowy - konstrukcja zbliżona do zwykłego wagonu ostojnicowego, skrzynia węglowa zabudowana jest w zbiorniku wody zazwyczaj o tej samej wysokości ścianek, lecz dłuższym i szerszym;

tender beczkowy - zbiornik wodny tworzy poziomy, ścięty u góry walec, do którego przyspawane są czopy skrętów, urządzenia sprzęgowe i skrzynia węglowa (zabudowana jest zwykle nieco wyżej). Jego zaletą jest niższa cena i mniejsza masa, niż tendra skrzyniowego, ale często następuje pękanie rury w okolicach wózków, zwłaszcza po dłuższej pracy tendra, gdy następuje skorodowanie ścianek zbiornika wody.

Tendry do parowozów normalnotorowych oznaczano wg schematu:

dwie pierwsze cyfry - liczba metrów sześciennych wody mieszczących się w zbiorniku wodnym,

duża litera - układ osi:

• C - trzyosiowy,
• D - czteroosiowy,
• E - pięcioosiowy;

jedna, dwie lub trzy ostatnie cyfry - pochodzenie:

• 1-10 - pochodzenia niemieckiego,
• 11-19 - pochodzenia austriackiego,
• 20-99 - pochodzenia polskiego (rok zatwierdzenia konstrukcji),
• 100-200 - innego pochodzenia, otrzymane przez PKP do II wojny światowej,
• >200 - innego pochodzenia, otrzymane przez PKP po II wojnie światowej.

Tendry do parowozów wąskotorowych oznaczano wg schematu:

pierwsze dwie litery:

• Zt - tender skonstruowany do parowozu tendrzaka - jako dodatkowy rezerwuar węgla i wody,
• Pt - tender do parowozu przystosowanego do pracy z tendrem.

cyfra - liczba metrów sześciennych wody mieszczących sie w tendrze,

mała litera - liczba osi w tendrze:

• x - czterosiowy,
• y - trzyosiowy,
• brak litery - dwuosiowy.

na podstawie Encyklopedii kolejnictwa i Wikipedii
opracował kapil